Rotasyon Makinesi
Rotasyon Makinaları
ROTASYON MAKİNASI
Sabit Sistem Rotasyon Makinası Isıtma ve soğutmanın aynı kabin içerisinde yapıldığı sistemdir. Bu sistemde, kol; fırın içerisine girip çıkmadığı için, hareket eden bir araba sistemi yoktur. Ayrıca kol sabit olduğu için diğer sistemlerden daha zayıf bir konstrüksiyonla aynı mukavemet alınabilir. Bunlar, sistemi ekonomik hale getirmektedir. Bu sistemin en büyük avantajı ise, diğer sistemlere kıyasla daha az yer gerektirmesidir.
Sistemin dezavantajlarına gelince: Üretim esnasında fırını ısıtmak için kullanılan enerji, soğutma esnasında yok edilir. Bu da, yüksek enerji kaybı anlamına gelir.
Kısaca bu sistemde hem toplam üretim zamanı daha uzundur, hem de enerji maliyeti yüksektir. Bununla beraber, az sayıda, özel üretim yapan firmalar için uygulanabilir bir sistemdir.
Mekik Sistemi Rotasyon Makinası
Bir fırın ve iki koldan oluşan sistemdir. Ortada her iki tarafında kapısı olan bir fırın bulunur ve fırının iki ucunda kollar vardır.(Makine tasarımına göre değişik kapı sistemleri mevcuttur) İlk kol fırın içine girer ve pişme tamamlanıp dışarı soğutma bölümüne alındığında, diğer kol fırına girer. Bu sayede fırındaki ısı muhafaza edilmiş ve soğutma zamanında sistem atıl kalmamış olur. Bu sistemde bir kol fırındayken diğer kol soğuma veya kalıp sökme/hammadde doldurma aşamasında bulunur.
Üç Kollu Sistem: İngilizcesi carrousel (atlıkarınca) olarak isimlendirilen bu sistemde üç kol ve kolun gireceği üç bölüm vardır. Isıtma, soğutma ve kalıp hazırlama bölümleri. Kollar bir merkez üzerinde 120 derecelik açılarda hareket eder. İlk kol fırında iken diğer koldaki kalıplara ürün hazırlama bölümünde hammadde konulur. İlk kol pişme sürecinden çıkıp soğutma sistemine girdiğinde, onu takip eden kol fırına girer. Bu sayede sürekli olarak her kol kalıp hazırlama, pişme, soğuma, kalıp sökme aşamalarından birinde olur.
Hemen hiç zaman kaybı olmaması nedeniyle bu sistem seri üretim için uygun olmakla beraber, kalıp değişimlerinde tüm sistemin durması gerektiği için üretimi aksatırlar. Şayet kalıp değişimleri çok olacaksa verimli değildirler.
Bundan farklı bir kaç sistem daha olmakla beraber, en yaygın olarak bu 3 sistem kullanılmaktadır.
Türkiye şartlarında rotasyon teknolojisi ile kalıp değişimi yapılmadan sürekli üretim yapılmadığı için, mekik sistemi daha avantajlı gözükmektedir.
Rotasyon makinesi fırın + kol + soğutma sisteminden oluşur.
Fırın: Çoğunlukla sabittir. Kalıplar kol sistemi ile beraber fırının içine girerler ve ürünün pişme işlemi burada gerçekleştirilir. Doğal olarak, fırında izolasyon sisteminin iyi olması yakıt tasarrufunu, ısı dağılımının iyi olması ise çıkan ürünün kalitesini etkiler. Fırının silindir şeklinde yapılması en uygun olanıdır. Fırında ısıtma sistemi olarak brülör aracılığı ile mazot, lpg, doğalgaz kullanılabileceği gibi, küçük sistemlerde elektrikle ısıtma da kullanılabilir.
Soğutma sistemi: Bazı sistemlerde, pişme tamamlandıktan sonra fanlarla soğutma yapılırken daha gelişmiş sistemlerde soğutma için de fırına benzer bir oda yapılır ve soğutma bu odada gerçekleştirilir. Soğutma olarak hava veya su kullanılmaktadır.
Kol: Kalıpların bağlandığı ve 2 eksende hareket eden sistemdir. Dönüşlerin biri “dış dönüş”, diğeri “iç dönüş” olarak isimlendirilir. Kalıplar iç dönüşün üzerinde, kalıp bağlamak için tasarlanmış bölüme monte edilirler. İç dönüş kalıpları kendi ekseni etrafında döndürürken, dış dönüş de iç dönüşü (dolayısıyla iç dönüşe bağlı kalıpları) diğer eksende hareket ettirir. Sonuçta kalıplar iki eksende dönmüş olurlar. Ürün geometrisine göre değişiklik göstermekle beraber, çoğunlukla iç dönüşün dış dönüşe oranı 1/2’dir
Değişik kol çeşitleri olsa da, temel olarak 3 kol çeşidinden bahsedilebilir.
I KOL
Bu sistem özellikle küçük kalıpların bağlanması için idealdir. Kolun alt ve üstüne, yakın büyüklükte kalıplar bağlandığı takdirde, denge ayarı yapılması gayet kolaydır. Bu kolun dezavantajı, fırın ölçüsünün müsaade ettiğinden daha küçük kalıp bağlanmasıdır.
L KOL
Fırın içine maksimum ölçüde kalıp bağlanmasını sağlayan bir sistemdir. Bu kol daha çok büyük kalıplar için uygundur. Kola birden çok küçük kalıp bağlanacaksa ayrıca bir kalıp bağlama aparatı yapılması gereklidir. Birden çok kalıp bağlanması durumunda denge ayarı I Kola kıyasla daha zor olmaktadır.
ÇERÇEVE KOL
Çok ağır kalıplar için, sağlamlık açısından tercih edilirler. Bu kola kalıp bağlamak, ürün değiştirmek L kola kıyasla daha zordur. (L kolda çalışma için yanlarda ve üstte boşluk olmasına rağmen, çerçeve kolda bu boşluk yoktur). Ayrıca kolu karşı tarafta tutan sistem (tasarıma göre değişmekle beraber) fırında atıl bir alan oluşturur.





